Bouwstenen

Aanleiding

De Nieuwe Stad is één van de vijf gebieden die samen ‘Langs Eem en Spoor’ vormen. De Nieuwe Stad wordt samen met de Wagenwerkplaats, Trapezium, Eemplein en Kop van Isselt een nieuwe plek voor wonen, werken en recreatie. Sinds 2013 ontwikkelt De Nieuwe Stad zich organisch tot een inspirerende en prettige plek om te werken, leren, recreëren en ontmoeten. De dynamische verblijfplek die het vandaag de dag al is. In de komende jaren komt daar gedoseerd nieuwbouw bij voor wonen, waarbij ook werken, parkeren, horeca, winkels en aantrekkelijke buitenruimtes worden uitgebreid.

Op 25 januari 2022 heeft de gemeenteraad ingestemd met de Kaderstellende Notitie voor De Nieuwe Stad. Met de eerder geformuleerde ambities en de door de gemeenteraad vastgestelde kaders hebben we bouwstenen voor een stedenbouwkundig plan opgesteld. Deze zijn tijdens een rondwandeling door het gebied aan inwoners van Amersfoort getoond.

Op deze pagina leest u de samenvatting van de bouwstenen. Helemaal onderaan vindt u de (samenvatting van) het uitwerkingsvoorstel stedenbouwkundig plan dat op basis van deze bouwstenen is gemaakt.

De Nieuwe stad, een innovatieve microstad

De Nieuwe Stad ontwikkelt zich sinds 2013 tot een vernieuwende microstad, naast het historische centrum van Amersfoort. Door het toevoegen van woningen heeft De Nieuwe Stad straks alles wat een grote stad ook heeft. Het levendige, eigentijdse, uitnodigende en creatieve gebied krijgt een mix van hoogtes en groottes van gebouwen. We koesteren het karakter van De Nieuwe Stad, zoals supermarkt en horeca Het Lokaal, de Sassianen, de multifunctionele Oliemolenhof en het industrieel erfgoed in de Oude Fabrieksstraat.

  • We voegen ongeveer 850 woningen (waarvan 250 sociale huurwoningen) toe en extra ruimte voor werken, onderwijs, sporten en recreatie. Hoogbouw van maximaal 70 meter wordt getoetst aan de gemeentelijke hoogbouwvisie. Zoals ook in het ambitiedocument 2.0 staat beschreven wordt het gebied hoger aan de kant van de Amsterdamseweg en blijft de hoogte beperkt aan de kant van de Eem. De bebouwing direct aan de Eem wordt niet hoger dan 15 meter met uitzondering van 3 accenten van maximaal 30 meter.
  • In de plannen staat een woongebouw van 20 verdiepingen op de hoek van de Amsterdamseweg en de Brabantsestraat.
  • De Oliemolenhof blijft open en zonnig; een groene ontmoetingsplek voor evenementen en het elektrisch laden van voertuigen.
  • Achter het gebouw van de Hogeschool Utrecht komt een parkeerhuis met ca. 150 parkeerplaatsen en ongeveer 350 ondergrondse parkeerplaatsen.
  • De daken in De Nieuwe Stad gebruiken we voor zonnepanelen, groen, kunst, als tuin en om in te sporten.
  • Op de oude Prodentfabriek zien we ruimte voor een zorgvuldig ontworpen opbouw voor onderwijs of kantoor met behoud van het monumentale karakter van het pand.
  • Aan de zijde van de Eemlaan komen drie nieuwe woongebouwen met op de begane grond levendige ruimtes voor ambacht met winkelruimte en een koffietentje bijvoorbeeld. We hopen op de komst van een filmhuis.
  • Zandfoort aan de Eem en ontwikkelaar Vireo hebben plannen voor nieuwbouw met woningen en een stadsstrand op de huidige locatie op de hoek van de Eem (kamer 4). Op het braakliggend terrein langs de Eem (kamer 3) ontwikkelt Ter Steege een complex met ca. 50 woningen.
  • De hallen waarin supermarkt en horeca Het Lokaal zit, blijven bestaan. Het Lokaal kan uitbreiden aan de kant van de Oliemolenhof, daarboven komen enkele woonlagen.

Industriële poëzie

De industriële historie geeft De Nieuwe Stad haar bijzondere karakter. En dat willen we behouden, ook bij de toevoeging van nieuwe gebouwen. Het gebied kent een afwisseling tussen grote gebouwen en kleine bebouwing. Muren van baksteen en beton met gedetailleerde kozijnen en details in heldere kleuren sieren het complex. De constructies en structuren van gebouwen zijn vaak zichtbaar. Er is een prominente hoofdentree en er zijn verschillende andere entrees. Al dit soort elementen zorgen voor een industriële poëzie die we koesteren en waar we op voortbouwen, zonder ze letterlijk na te bouwen. Het Platform is een goed voorbeeld.

De 18-uurs dynamiek

De Nieuwe Stad is een veelzijdig gebied met diverse functies voor mensen in alle soorten en maten. Dat brengt de energie en dynamiek die we zoeken in De Nieuwe Stad. Voor bewoners blijft de nacht om te slapen. Maar overdag en ‘s avonds zijn er ontmoetingen, activiteiten en verrassingen mogelijk.

De Oliemolenhof is de centrale plek voor activiteiten op Amersfoortse schaal. Van oudsher is De Nieuwe Stad een plek om te werken. Vanaf 2013 is daar organisch sport, recreatie, kunst, cultuur, horeca en onderwijs bijgekomen. Het vernieuwende openbaar gebied gaat ruimte bieden voor rust en ontmoeting. Met de komst van woningen en bewoners krijgt De Nieuwe Stad een nieuwe bepalende functie. Met elkaar zullen de ondernemers, bewoners en bezoekers De Nieuwe Stad verder vormen.

De mix van functies

De huidige mix van functies binnen het gebied blijft bestaan met toevoeging van wonen. Op de begane grond van de nieuwe woongebouwen is ruimte voor uitbreiding van de bestaande functies. Het levendige maaiveld is immers bepalend voor de manier waarop mensen De Nieuwe Stad zullen ervaren, doorkruisen en beleven. Er komt maximaal 10.000 m2 zelfstandige kantoorruimte bij in De Nieuwe Stad, geheel volgens het huidige beleid van gemeente en provincie. De bestaande zelfstandige horeca blijft. In de plannen is er ruimte voor een grotere horecazaak zoals een restaurant en twee of drie kleine horecazaken zoals een ijssalon.

In De Nieuwe Stad komt geen extra detailhandel, alleen creatieve en ambachtelijke bedrijven in De Nieuwe Stad mogen naast hun activiteiten blijven verkopen. Daarnaast kan supermarkt Het Lokaal wel uitbreiden.

In De Nieuwe Stad willen we ongeveer 850 woningen toevoegen. Dit wordt een mix van koop en (sociale) huur, conform het Deltaplan Wonen van gemeente Amersfoort. We zoeken daarbij ook naar nieuwe woonconcepten, zoals woningen met een tuin op hoogte of een daktuin voor gezamenlijk gebruik.

Voor Kamer 3, het terrein naast Zandfoort aan de Eem, is in 2015 een plan gemaakt met 50 woningen in het middeldure segment. Voor dit plan wordt binnenkort een omgevingsvergunning aangevraagd door ontwikkelaar Ter Steege.

Innovatieve duurzaamheid

Met De Nieuwe Stad willen we bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van Amersfoort. Het gebied wordt daarom een innovatieve microstad waar betrokken ondernemers elkaar versterken, waar gebruik als dat kan boven bezit gaat, waar slimme ideeën en samenwerkingen ontstaan en gebruikers en bewoners initiatieven nemen voor een duurzaam stuk stad.

Mobiliteit

Bij De Nieuwe Stad kijken we op een nieuwe manier naar mobiliteit. Er is parkeerruimte volgens de normen, maar we gebruiken de ruimte liever voor mensen dan voor auto’s. Als je je eigen auto voor de deur wilt parkeren, is De Nieuwe Stad niet de juiste plek om te wonen. We willen fietsen, openbaar vervoer met het station dichtbij en deelauto’s stimuleren. En als je dan toch rijdt, doe dat dan elektrisch. Dit sluit aan op MaaS (Mobility as a Service) volgens gemeentelijk beleid.

Hergebruik

We blijven zoeken naar mogelijkheden voor hergebruik, van materialen afkomstig uit De Nieuwe Stad en in De Nieuwe Stad. De paviljoens waar Schipper Bosch nu nog kantoor houdt, krijgen elders een vierde leven. We willen waar mogelijk bouwen met hout en zoeken manieren om gebruikt bouwmateriaal in te zetten.

Water

Binnen De Nieuwe Stad ligt veel verharding. Tijdens heftige buien kan het water niet goed weg. En daarna verdwijnt het in het riool. We willen water langer vasthouden, onderzoeken het gebruik van regenwater en willen meer groen en zachte ondergrond om water binnen het gebied af te voeren.

Energie

Met een warmtenet, zonnepanelen en het laadplein voor elektrische mobiliteit leggen we de basis voor een energieneutrale wijk. Gasloos bouwen is uitgangspunt voor toekomstige projecten. De ambitie van De Nieuwe Stad is om energie- en stromenneutraal te zijn dus we gebruiken zoveel mogelijk energie en producten waarin we zelf kunnen voorzien.

Verkeer en ontsluiting

Het openbaar gebied tussen de Eemlaan en de Brabantsestraat is gemaakt voor voetgangers en fietsers, met pleinen, speelplekken en kleine parken als ontmoetingsplek. Er zijn geen drukke wegen, wel straten en steegjes waar na elke bocht iets nieuws te ontdekken is. De Oliemolenhof blijft het hart van het gebied met plek voor evenementen, waar mensen bootcampen of elkaar ontmoeten voor een kop koffie in de zon. In de kleine parken is ruimte voor kleinschaligere evenementen.

De auto is te gast in het gebied. Nieuwe bewoners en bedrijven komen niet in aanmerking voor een parkeervergunning. Daarnaast willen we deelmobiliteit en Mobility as a Service (MaaS) verder uitwerken conform het vastgestelde beleid. Daarmee wordt het gebruik van deelauto’s, deele-bikes, elektrische scooters etc. mogelijk.

In het parkeerhuis, tussen het gebouw van de Hogeschool Utrecht en Het Platform, komt de parkeerruimte die we aanleggen ten behoeve van de nieuwbouw in De Nieuwe Stad. Zowel vanaf de Eemlaan als vanaf de Brabantsestraat zal het parkeerhuis bereikbaar zijn om zo de rotonde De Nieuwe Poort te ontlasten. Bezoekers kunnen via de Eemlaan in- en uitrijden (circa 30% van de capaciteit). Bewoners en gebruikers van De Nieuwe Stad kunnen via de Brabantsestraat in- en uitrijden (circa 70% van de capaciteit).

We onderzoeken of een nieuwe keerlus voor vrachtverkeer op de Eemlaan helpt om het verkeer in en rond De Nieuwe Stad en het Eemplein te beperken.

Uitwerkingsvoorstel stedenbouwkundig plan

Op basis van deze bouwstenen is een uitwerkingsvoorstel gemaakt. Met behulp van alle opgehaalde reacties (deze staan in het reactieverslag) op de bouwstenen en veel nauw overleg tussen Schipper Bosch, Gemeente Amersfoort, de ontwikkelaars van kamer 3 en 4 en stedenbouwkundig bureau ZUS is het plan verder uitgewerkt.

De ambities voor De Nieuwe Stad zijn hoog. Er komen ca. 850 woningen bij in het gebied voor verschillende doelgroepen en dus is er veel aandacht voor leefbaarheid op straatniveau. Het toevoegen van groen en het faciliteren van ontmoetingen dragen daaraan bij.

Het vergroenen doen we niet alleen op maaiveld maar ook op en in de woongebouwen. We hebben daarbij ook speciale aandacht voor het vergroten van de biodiversiteit, het voorkomen van hittestress en het vasthouden van water in het gebied. Ons streven is duurzame energieopwekking en we streven naar – waar we kunnen – energieneutraal te zijn.

De Nieuwe Stad wordt zoveel mogelijk autoluw. We realiseren een parkeerhuis met daaronder een logistieke hub voor afvalinzameling, pakketjes en bezorgdiensten. Daardoor beperken we het autoverkeer op de Oliemolenhof zoveel mogelijk waardoor het voor voetgangers en fietsers een aangenaam gebied wordt.

Het college van Amersfoort heeft met het plan ingestemd, maar de gemeenteraad moet zich nog over dit plan buigen. Pas als zij hiermee instemmen is het plan definitief.

U kunt het uitwerkingsvoorstel hier lezen.
Leest u liever een samenvatting? Deze vindt u hier.

Illustraties: Lex van Elten